101voetbalmomenten

(17) 1962: 26 april International Football Club finale: Ajax–Feijenoord 4–2

Ajax wint in 1962 de International Football Cup (Intertoto) finale tegen Feyenoord met 4-2 in het Olympisch Stadion — een vergeten klassieker op Europees niveau.

Ajax–Feijenoord 4–2

Klassieker op Europees Niveau

Kenners van de Nederlandse sportgeschiedenis denken bij het jaartal 1962 en het Olympisch Stadion onmiddellijk aan de legendarische Europa Cup 1-finale tussen Real Madrid en Benfica.
Vlak daarvoor werd in dit stadion nóg een internationale voetbalfinale gespeeld — maar die lijkt door iedereen vergeten.

Het Olympisch Stadion was ruim een halve eeuw geleden de plek waar Ajax zijn eerste grote internationale prijs won: de Intertoto. Dat gebeurde op 26 april 1962 in een finale tegen – nota bene – Feyenoord. Een vergeten finale.


De International Football Cup

Een voornaam doel van de ‘Internationaler Fussball Cup’, zoals de Intertoto officieel heette, was het opdoen van internationale ervaring.
Een bijkomend voordeel van de wedstrijden in dit toernooi, waarvan de voorwedstrijden aan het einde van het seizoen werden gespeeld, waren de inkomsten uit voetbaltoto’s.

Nederland werd in het Intertoto-toernooi vertegenwoordigd door de bovenste vier clubs uit de Eredivisie. Naast Ajax en Feyenoord verdedigden ook Sparta en VVV de landseer.


International Football Cup 1961/62

De International Football Cup van 1961-62 was de eerste editie van het Europese voetbaltoernooi dat later bekend zou worden als de Intertoto Cup.
Het toernooi was bedoeld voor Europese clubs om in de zomermaanden extra wedstrijden te spelen en geld te genereren.

Buiten de vier clubs uit Nederland, waren ook Oost-Duitsland, Oostenrijk, Tsjechoslowakije, Zweden en Zwitserland vertegenwoordigd met vier teams.
Uit West-Duitsland namen zes clubs deel en uit Polen twee clubs.

De teams werden verdeeld in acht groepen van vier clubs.
Er waren A-groepen voor oostelijk gelegen landen (Oostenrijk, Tsjechoslowakije, Oost-Duitsland, Polen) en B-groepen voor westelijke landen (Nederland, Zweden, Zwitserland).
De acht groepswinnaars stroomden door naar de knock-outfase. Hier werden teams uit de A-groepen tegen de B-groepen geloot.


De weg naar de finale

Ajax deed Europese ervaring op tegen Malmö FF, First Vienna (4–3, kwartfinale) en Slovan Bratislava (5–1, halve finale), waarin vooral Co Prins met drie doelpunten een groot aandeel had.

Feyenoord, onder leiding van Franz Fuchs, versloeg Spartak Hradec Králové en Banik Ostrava — beide uit het toenmalige Tsjechoslowakije.

De landgenoten stonden garant voor een bijzondere editie van de Klassieker; Ajax zou zijn eerste Europese prijs niet cadeau krijgen.


Olympisch Stadion of De Kuip?

Het was aanvankelijk nog niet duidelijk of de finale in het Olympisch Stadion of in De Kuip zou worden gespeeld, want daarvoor was een loting nodig.

“De Amsterdamse burgemeester Van Hall zal morgen ten aanzien van vertegenwoordigers van beide verenigingen een keuze doen uit twee mogelijkheden,”
Leidsch Dagblad, 7 april 1962

Burgemeester Van Hall trok uiteindelijk het juiste briefje: de finale werd in Amsterdam gespeeld.
Tot genoegen van zijn stadgenoten bleef het briefje met Stadion Feijenoord liggen.

Olympisch Stadion Amsterdam

Olympisch Stadion Amsterdam

foto: onbekend

Er kwamen 40.260 toeschouwers naar het stadion — tot ongenoegen van Feyenoord-voorzitter Cor Kieboom, die vond dat de Kuip veel voller was geweest.
Toch volgde een prachtige enerverende finale.


Feijenoord – Ajax 2–4

Op 26 april 1962 zagen 40.000 toeschouwers een zinderende wedstrijd.
In de eerste helft ging het spel op en neer en kwam Feyenoord twee keer terug van een achterstand: ruststand 2–2.

In de tweede helft liep Ajax uit naar 3–2, waarna Feyenoord tevergeefs de aanval zocht.
Een bal op de lat van Pummy Bergholtz en een buitenspeldoelpunt van Henk Schouten bleven zonder resultaat.

Doelpunten:

  • 0–1 Cees Groot (10’)
  • 1–1 Frans Bouwmeester (11’)
  • 2–1 Henk Groot (26’)
  • 2–2 Cor van der Gijp (43’)
  • 3–2 Henk Groot (62’)
  • 4–2 Henk Groot (90’)

Ajax-trainer Keith Spurgeon zag Henk Groot drie keer scoren; broer Cees Groot had Ajax al vroeg op voorsprong gebracht.
Henk besliste de wedstrijd in de slotminuut en bezorgde Ajax zijn eerste internationale trofee.


De voetballende nozem Co Prins

Co Prins — de Edgar Davids van zijn tijd — was een kleurrijk figuur die ondanks zijn temperament tot aanvoerder werd benoemd.
Na afloop mocht hij de prijs in ontvangst nemen: geen Cup of Schaal, maar een beeld van een keeper in glijvlucht, dat aan Jan Jongbloed deed denken.

Diezelfde Co Prins speelde twintig jaar later mee in de film Escape to Victory met Sylvester Stallone en Pelé.

gelegenheidsaanvoerder Co Prins met de Intertoto-prijs 1962: gelegenheidsaanvoerder Co Prins met de Intertoto-prijs

foto: onbekend


Een vergeten hoofdprijs

Ajax won zijn eerste Europese hoofdprijs — maar er is geen enkel bewegend beeld van te vinden.
Waarschijnlijk waren alle camera’s toen al bezet voor de Europa Cup 1-finale tussen Benfica en Real Madrid (2 mei 1962).

In 2001/2002 noemden sportjournalisten Feyenoord–PSV in de UEFA Cup “de eerste Europese ontmoeting tussen twee Nederlandse clubs”.
Dat was dus niet waar: Ajax en Feyenoord speelden al op 26 april 1962.


Wedstrijdgegevens

Datum: 26 april 1962
Locatie: Olympisch Stadion, Amsterdam
Toeschouwers: 40.260

Feijenoord – Ajax 2–4

Doelpuntenmakers:
Cees Groot (10′), Frans Bouwmeester (11′), Henk Groot (26′, 62′, 90′), Cor van der Gijp (43′)

Ajax:
Bertus Hoogerman, Kees Smit, Piet Ouderland, Werner Schaaphok, Ton Pronk, Ben Muller, Sjaak Swart, Henk Groot, Cees Groot, Co Prins, Piet Keizer.

Feyenoord:
Eddy Pieters Graafland, Gerard Kerkum, Cor Veldhoen, Reinier Kreijermaat, Hans Kraaij, Gerard Bergholtz, Rinus Bennaars, Henk Schouten, Cor van der Gijp, Frans Bouwmeester, Coen Moulijn.

1962: Ajax met o.a. Co Prins, Sjaak Swart en Henk Groot ### _1962: Ajax met o.a. Co Prins, Sjaak Swart en Henk Groot

foto: onbekend


De verdwenen trofee

De trofee — het beeldje van de vallende keeper — raakte zoek.
In 2002 werd een replica gemaakt en aan de nog levende Ajacieden uit 1962 in de Arena uitgereikt.

Journalist Matty Verkamman ontdekte later waarom: het was een wisselprijs!
De winnende club kreeg vijftien medailles en mocht het beeld slechts tijdelijk houden.

Op 3 april 1963 stond Slovan Bratislava er in Italië mee te juichen na winst op AC Padova.
Later volgden Polonia Bytom, Lokomotive Leipzig en Eintracht Frankfurt.
Frankfurt werd in 1967 de laatste winnaar.


Man of the Match: Henk Groot (en zijn broer Cees)

De broers Henk en Cees Groot kwamen in 1959 van Telstar naar Ajax.
Bij zijn debuut tegen NAC scoorde Henk alle drie de doelpunten (3–0).
Hij werd dat seizoen topscorer met 38 doelpunten — negen meer dan zijn broer.

Een jaar later vestigde Henk Groot een Ajax-record met 41 competitiegoals en 65 treffers in alle competities samen.
Alleen Coen Dillen scoorde ooit meer in één Eredivisieseizoen (43).

In 1963 vertrok Henk Groot voor 250.000 gulden naar Feyenoord.
Twee jaar later keerde hij terug naar Ajax voor 400.000 gulden — een eis van de nieuwe trainer Rinus Michels.

Henk Groot scoort voor Ajax tegen Feijenoord

Henk Groot scoort voor Ajax tegen Feijenoord

foto: onbekend

In 1969 kwam er een abrupt einde aan zijn carrière door een knieblessure in een interland.
Hij behoort tot de zes spelers die in de Klassieker voor beide clubs hebben gescoord:
Henk Groot, Johan Cruijff, Keje Molenaar, Ruud Geels, Ronald Koeman en Angelos Charisteas.


Statistieken Henk Groot

  • 195 doelpunten in de Eredivisie (6e aller tijden)
  • 4e topscorer in Ajax-historie (na Piet van Reenen, Johan Cruijff, Sjaak Swart)
  • Enige speler die in zowel De Meer als De Kuip voor beide clubs scoorde
  • Speelde voor Ajax, Feyenoord en het Nederlands elftal

Bronnen: Leidsch Dagblad (1962), 95 Jaar Ajax (Evert Vermeer), Matty Verkamman archief, Olympisch Stadion archief.